Красноармейски тӑрӑхӗнчи Ҫӗньял Упи ялӗнче Марк Аттай сатирик, педагог ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине паллӑ тунӑ. Кун пирки район хаҫачӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Марк Аттай (Марк Сергеевич Терентьев) 1905 ҫулхи ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Литературӑпа 1924 ҫулта аппаланма пуҫланӑ. Унӑн юптарӑвӗсем «Канаш» хаҫатра, «Капкӑн» журналта пичетленнӗ.
Шупашкара 1926 ҫулта куҫса килсен рабочи пулса, типографире корректорта тӑрӑшнӑ. Шупашкарти рабфакран вӗренсе тухсан «Канаш» хаҫатра ӗҫленӗ, Канаш районӗнчи шкулсенче чӑваш чӗлхи вӗрентнӗ.
1927 ҫулта унӑн «Хӗрлӗ сӑнӑ» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Очерк тата фельетон жанрӗсемпе ӑнӑҫлӑ ӗҫленӗ.
1936 ҫулта Ҫӗпӗре тухса кайнӑ, унти шкулсенче тӑрӑшнӑ. Унӑн пурнӑҫӗ вӑрҫӑра татӑлнӑ.
Паян, ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Марк Терентьев (Аттай) (1905-1942) ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнӗ.
Марк Аттай хальхи Красноармейски районӗнчи Ҫӗньял Упи ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл — поэт, журналист. Унӑн пурнӑҫӗ Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче татӑлнӑ. Марк Аттайӑн «Хӗрлӗ сӑнӑ» кӗнеки 1927 ҫулта кун ҫути курнӑ, «Ҫамрӑк хунав» ятли — 1932 ҫулта.
Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 65 ҫул ҫитнине халалласа Красноармейски район хаҫачӗн тӗп редакторӗ, нумай ҫул хушши журналистикӑра ӑнӑҫлӑ ӗҫлекен публицист, Раҫҫей журналисчесен союзӗн членӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ И.А. Прокопьев (Чураль) ҫӗнӗ кӗнеке, «Ҫӗньял Упи салтакӗсем», кӑларчӗ. Кӗнекене Ҫӗньял Упи ялӗнчен фронта тухса кайнӑ вӑрҫӑ паттӑрӗсен пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен ҫырнӑ статьясем кӗнӗ. Автор хӑйӗн таврапӗлӳ ӗҫӗнче Георгий Николаевич Николаев, Вилорик Федорович Романов, Алексей Николаевич Кротов, Иван Семенович Семенов, Нестер Никитич Кольцов, Никандр Маркович Марков, Елизавета Дмитриевна Дмитриева ентеш вӑрҫӑ ветеранӗсен сӑнарне уҫса панӑ. Шел пулин те, вӗсенчен пӗри те пирӗнпе юнашар ҫук.
Сӑмах май, ҫак пӗчӗк ялтан Аслӑ Аттелӗх вӑрҫине 70 ытла ентеш тухса кайнӑ, вӗсенчен 43-шӗ вӑрҫӑ хирӗнчех юлнӑ.
Кӗнекере Ҫӗнтерӗве ҫывхартма пулӑшнӑ ӗҫ ветеранӗсем ҫинчен те сахал мар ырӑ сӑмах каланӑ. Кунсӑр пуҫне ҫӗршыва хӳтӗлес енӗпе суйласа илнӗ професси ҫыннисем ҫинчен те материал тупма пулать.
Пушӑн 30-мӗшӗнче Красноармейски районӗн халӑх пултарулӑхӗн ҫуртӗнче композитор, юрӑ-сӑвӑ тата халӑх пултарулӑхӗн «Шетмӗпе Ҫавал кӗввисем» ятлӑ ХII фестиваль иртрӗ. Ӑна ку хутӗнче Аслӑ Ҫӗнтерӳ ҫитнӗренпе — 65, района никӗсленӗренпе 75 ҫул ҫитнине тата Вӗрентекен ҫулталӑкне халалларӗҫ.
Фестивале район гимнӗпе уҫрӗҫ. Район пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен, пӗрремӗш ҫумӗ Н. Антонов Трак тӑрӑхӗнче сӑвӑҫсемпе композиторсен тата юрӑҫсен йышӗ ӳссе пынине, вӗсемпе тивӗҫлипех мӑнаҫланнине, хальхи фестиваль те ҫӗнӗ ятсем ҫуратнине палӑртрӗ, пултарулӑх ҫыннисене район администрацийӗ ячӗпе ӑшшӑн тав турӗ, ҫирӗп сывлӑхпа вӑй-хӑват сунчӗ. Фестиваль пӗлтерӗшне пысӑка хурса, ҫавӑн пекех район администрацийӗн культура, спорт тата ҫамрӑксемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ А. Лебедев, районти музыка пӗрлӗхӗн ертӳҫи Н. Никоноров тата Н. Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн ертӳҫин ҫумӗ Н. Ершов сӑмах каларӗҫ. Пирӗн паллӑ ентешӗн, Ҫӗньял Упи ялӗнче ҫуралнӑ истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗн тата ятлӑ-сумлӑ композиторӑн В.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Нестер Янкас ячӗллӗ культура, литература тата искусство пӗрлӗхӗн отчетпа суйлав конференцийӗ пулчӗ.
Унта пӗрлӗх правленийӗн отчетлӑ тапхӑрта йӗркелесе ирттернӗ ырӑ ӗҫӗсем пирки унӑн председателӗ Г.Л. Ефимов-Тусли каласа пачӗ. Вӗсем вара сахал мар. Акӑ, пӗрлӗх членӗсем ҫине тӑнипе пӗлтӗр Ҫӗньял Упи ял уявне халӑхшӑн асра юлмалла ирттернӗ. Ялсенче тӑтӑшах концертсем кӑтартни те хӑйӗн ҫимӗҫне парать. Ҫакӑнта “Трак ен” халӑх фольклор ушкӑнӗ те (ӑна йӗркеленӗренпе 16 ҫул ҫитет) сумлӑ тӳпе хывать. Н.М. Никоноров ертсе пынипе пирӗн артистсем хамӑр тӑрӑхсене ҫеҫ мар, кӳршӗллӗ районсенче пурӑнакансене те пӗрре ҫеҫ мар хӑйсен юрӑ-ташӑри пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ, ҫулталӑк хушшинче 30 ытла концерт кӑтартнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтрах тӗлпулусем Пӗчӗк Супарпа Яманакра тата Красноармейскинчи 2-мӗш вӑтам шкулта иртмелле. Унсӑр пуҫне “Заволжски” клубра, Шывпуҫӗнчи, Чатукассинчи тата Упири кану центрӗнче вӑй хуракансен ӗҫӗ те курӑмлӑ.
+18.3 °C